Benim için Stranger Things’i izlediğimden beri içimde bir ukdedir bu konuyla ilgili yazı yazmak. Birçoğumuz ondan öylesine korkuyoruz ki belki de bu yüzden konunun derinliğine inmiyoruz. İngilizcesine çoğu Netflix dizisinden aşina olduğumuz “dark hole” “wormhole” gibi kavramları şimdi aklımızın bir köşesinde tutalım. Kara delik dosyası açıldı hepimize hayırlı olsun!
Popüler Kültürün Yoğunlaştırdığı Kara Delik Kavramı
Her bilim kurgu dizisi izleyicilerini içine çekmek için kara delik etkisi kullanıyor. Paradoksal olan şu ki kara deliği kara delik görevini üstlenerek kullanıyor. Kafanızın karıştığını şimdi hemen anladım, izin verin detaylı bir şekilde anlatayım.
Fringe, Stranger Things, Interstaller, Dark Matter gibi yapıtların hepsi bizi nasıl içine çekti sizce? Bilinmezliğini gücünü kullanarak elbet. Öyle bir bilinmezlik ki bu gözümüze ışık gelmediği ve yerini saptamakta yıllardır bilim adamlarının zorlandığı kara delikler dizilerin, filmlerin baş rolünü üstlendi. Konunun sizi içine çektiğini söylüyorsunuz ya… İşte bu dizi ve filmlerin kara delik etkisinden kaynaklanıyor. Sizi zamanın durduğuna ve bütün akışıyla dizinin önemli olduğuna iten taktiğin adı sinema da kara delik taktiği olabilir birkaç yıl sonra belki… Esas tam bu noktada bizi şaşırtacak şey şu olmalıdır ki dizi ve filmlerin bu etkiyi vermesinde onlara yardımcı olan şey de kara deliğin kendisi. İnsanoğlu hayvancılıkla, tarımla uğraşmaya başladığı günden beri bilinmeyene olan hayranlığını sürdürmeye devam ediyor.
Bilinmeyenin Ardındaki Gizem
Evren, uzay, galaksi, gezegen… Bunların hepsi günlük hayatta karıştırmamızın olası olduğu kavramlar. Uzay bize o kadar uzak geliyor ki teknolojinin gelişmesi ona olan uzaklığımızı ne kadar değiştirdi sanırım bunu bilim adamları dürüstçe cevaplayabilir. Kara delikleri derinlemesine anlamamız için bu kavramların farkını bilmemiz gerekiyor. Lise seviyesinde seçmeliye dönüştürülen “astronomi” dersinin aslında zorunlu olduğu taktirde biz gençlerin zihinlerinin nasıl genişleyeceğini de bir sonraki yazıda tartışalım bence… İnsanlığın geleceğini etkileyen kara deliklerin bizi ilgilendiren kısmı galaksimizle doğrudan ilişkili. Çünkü güneş sistemimizin içinde bulunduğu Samanyolu galaksisini bir arada tutan şey kara deliğin ta kendisi. Şu an isimlendirilmiş galaksilerin fotoğraflarına yakından baktığınızda ortalarındaki siyahlığın kara delik olduğunu görürsünüz. Bilimin gündeminden düşüremediği kara delikleri günümüzde bu kadar heyecanlı kılan şey de daha önceki teleskopların onları görebilecek kadar gelişmemiş olmasıydı. Günümüz bilim dünyası elinde tuttuğu radyo teleskobuyla gözümüze ulaşamayan kara deliklerin yerini saptayabiliyor artık. En yakın kara delik bizden 3000 ışık yılı uzaklıkta olduğu için de teleskoplarla inceleme yapmaya devam etmek zorunda kalıyoruz haliyle…
Astrolojik Bir Bakış
Samanyolu galaksisinin ortasında bulunan kara delik bir diğer ismiyle radyo kaynağı olarak da nitelendiriliyor Sagittarius A ismini alıyor. Bunun nedeni ise kara deliğin akrep ve yay takımyıldızının sınırında olması. Güneşin kütlesinin 4 milyon katı olan bu kara delik yukarıda bahsedildiği üzere dünyayı yutma ihtimali taşımıyor uzaklığından ötürü… Elbet Samanyolu’nun Hera’nın tanımadığı bir çocuğu emzirirken sütünün gökyüzüne fışkırmasıyla oluştuğundan bahsetmiyorum. Kara delik gibi gizemli gökyüzü fenomeninin astroloji terimlerini alarak isimlendirmesinin işimizi kolaylaştırdığını vurgulamak istiyorum. Gökyüzüne baktığımızda yay ve akrep takımyıldızını arayarak bu kara deliğin bulunduğu noktayı hatırlayabiliriz. Kara deliklerin üçe ayrıldığı bilgisini de tam bu noktada sizlere vermeliyim. Küçük çapta, yıldızsal ve kütlesi en büyük süper kütleli kara delikler olmak üzere üçe ayrılırlar. Samanyolumuzun ortasında bulunan ise süper kütlelidir. Etrafında 10 tane daha küçük kütleli kara deliğin gözlemlendiği verisi de var elimizde. Onların birleşip birleşmeyeceği ya da çıkardıkları radyasyon ise hala merak edilenler arasında…
Bu büyük gizemi siz ben seriyi devam ettirdikçe başka kaynaklardan takip etmek isterseniz Youtube ve Netflix site bağlantılarını aşağı bırakıyorum. Hepimizin bu yolda farkındalığının açılması dileğiyle!
2.Morgan Freeman Anlatımıyla “Through the Wormhole” isimli belgesel
3.Amerika Netflix’te olan fakat benim iyi kalitede bulamadığım Michio Kaku’nun fikirleriyle oluşturulan belgesel
İsmi: “2057: The World in 50 Years”
4.Michio Kaku’nun Koç Üniversite’sindeki konuşmasından derlenen bol bilginin olduğu bir yazı
