Kafa Açan Yazılar

Unutmak mı? Zeigarnik etkisi mi?

Unutmak, insanoğluna verilmiş en güzel özelliklerden birisi.
Bazen en ihtiyaç duyduğumuz…
Çünkü bir işe başlayıp bitirememek bizde “Zeigarnik” etkisine sebep olabilir.

Nedir bu “Zeigarnik” etkisi?

Öncelikle bu terimi bulan kişi, Bluma Zeigarnik adında Rus bir psikolog.

Bir gün bu kadın eşiyle beraber bir lokantaya gidiyor ve sipariş veriyorlar.
Zeigarnik bilimle uğraşıyor ya.
Bir şeyler dikkatini çekiyor.
Dikkat ettiği şey şu: Garsonlar sipariş alıyorlar ve siparişleri ulaştırana kadar siparişleri unutmuyorlar, ancak siparişler masaya ulaştıktan sonra o gönderilen siparişler hakkında hiçbir şey hatırlamıyorlar.

Bu durum bizimkinin dikkatini çekiyor. Eve gidip bir ton test yapmaya başlıyor.

Bu testlerde deneklere 20 kadar basit görev veriyor; bulmaca çözmek, ipe boncuk dizmek, yap-boz yapmak gibi görevler. Denekler bunları yaparken ‘özellikle’ bazı işleri yarıda kestiriyor. Sonra da deneklere hangi görevlerin daha çok akıllarında kaldığı soruluyor. Tamamlanan işlerden çok yarıda kesilen işler var ya. İşte onların akılda kalma oranı çok çok daha fazla çıkıyor. Ve bizimki şu sonucu çıkarıyor:

ZEIGARNIK ETKİSİ

       Kişilerin tamamlanmamış veya bölünmüş-kesilmiş şeyleri, tamamlananlara göre daha rahat hatırladığını ifade eden psikolojik bir kavram.

Ne diyorsunuz?

Arkası Yarın

“İşte size bir ipucu daha: Seyirciyi o kanalda tutmak için televizyoncuların kullandığı en eski numaralarından biridir haftalık dizi filmler. Dizinin son sahnesi şok edici, yarım kalmış, sonucu belli olmayan bir resimle biter örneğin. Kahramanımız balkondadır ve arkasından yaklaşan bir gölge onu sırtından iter. Sahne burada dondurulur. Kahramanın düşüp düşmeyeceğini öğrenmek için ertesi haftayı beklememiz gerekiyordur.

Sonra şu yazıyı görürüz: DEVAM EDECEK

Ertesi hafta sonucu görmek için yine o kanalı açarsınız çünkü gizem aklınızda kalmıştır, zihninizi hâlâ meşgul etmektedir. Tamamlanmamıştır.

Büyük romancı Charles Dickens da aynı tekniği kullanırdı. Eserlerinin çoğu, daha sonradan tam olarak yayımlanmış olsa da önce tefrika halinde basılmıştır. Oliver Twist örneğin.”

Başka bir örnek verecek olursak, mesela arkadaşınızla kavga ettiniz ve çekip gittiniz. Hani bir sonuca bağlamadınız, öylece çekip gittiniz ya. İşte böyle olunca bu durum beyinde sivilce etkisi yaratıyor. Sivilceyi görüyorsunuz patlatmak, sıkmak istiyorsunuz ama dokunamıyorsunuz. Sıksanız rahatlayacaksınız. Olmuyor. İşte bunun gibi bir şey.

YANİ….

Bizim bu “Zeigarnik”ten öğreneceğimiz olay şu:
Bir insan bir işe başladığında onu yarım bırakmaktan çok bitirmeye eğilimli oluyor. Demem o ki ertelemek bizim kafamızı en çok meşgul eden şeylerden biri.
Kendimiz rahatlatmak için ertelediğimiz şeyleri bitirmemiz lazım.

Çünkü…
Unutmanın en etkili yolu, bitirmektir.

Kaynaklar: listelist.com, eksisozluk.com, kpssdershanesi.net, wikipedia.org, kuraldisi.com, Barış Özcan’dan Zeigarnik etkisi anlatımı.

 

Furkan Bayram

Kocaeli Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık bölümü... Amerika yerlilerinin tarihlerinde, her gün, günbatımında korkuya kapıldıkları anlatılır, ya ertesi gün güneş yeniden doğmazsa diye. Eskideki doğa insanları doğadan korkuyordu, doğadan uzaklaşarak yalnızlaşan bizler ise birbirimizden korkuyoruz.

İlgili Makaleler

Bir cevap yazın

Başa dön tuşu