Dünya’nın Manyetik Alanı
Her geçen gün dünyamızda olan bitenlerle ilgili makalelerle karşılaşıyoruz ve aklımızda binbir soru ile dolanıp duruyoruz. Halbuki gazete ve internette, haber kaynaklarından alacağımız bilgiden çok daha fazlasını bu konuda bilgi birikimi yüksek insanların tezlerinden ve makalelerinden edinebiliriz.
BBC’nin merak uyandıran haberi
18 Ocak 2019’da BBC’nin haber olarak girdiği bu konuyla ilgili bir yazı var internet sitesinde. Başlığı “Dünyanın manyetik alanı neden değişiyor ve bunun etkileri neler olabilir?” şeklinde. Bu başlıktan yola çıkarak bu konunun hangi tarafını bilgi veren mecranın dikkate aldığını düşünmenizi istiyorum. Bu olayın oluşumundan çok sonucuna odaklanmamızın sebebi gelecekle ilgili korku teorileri oluşturmakla ilişkili olabilir mi? Gazeteciliğin en güçlü tekniklerinden birini kullanılarak okuyucuya korku ve heyecan uyandırmak adına BBC konuyla ilgili böyle bir haber yayınlamış.
Manyetik alanın ne olduğuyla ilgili internette bulabileceğiniz onca haberden önce eğer bu yazıya denk gelirseniz şunu düşünmenizi istiyorum. Neden dünyanın manyetik alanı şu an karşımıza haberler silsilesi olarak çıkıyor. 2015’te ya da 2016’da neden bu konunun bahsi geçmedi? Yoksa dünyanın manyetik alanı kavramı bize daha önce gösterildi de çok mu karmaşık bir şekilde anlatıldığı için aklımızda kalmadı?
Manyetik alan bir kuvvettir.
Manyetik alanı anlamak istiyorsanız çok basitçe vereceğim örnekleri gözlerinizin önüne getirmenizi rica ediyorum. Bir pusula aldığınızda elinize eğer kuzeyi görebilmenizi sağlayan şeyin ne olduğunu sorguluyorsanız onun cevabının manyetik alan olduğunu söyleyebilirim. Bir başka örnekle de eğer bu manyetizmayı sizlere kolayca anlatmak istersem tabi ki mıknatısı düşünmenizi rica edeceğim. Mıknatıs günümüzde birçok teknolojik aletinde çalışmasına yardımcı olan bir çeşit manyetik alan kuvvetidir. Bahsettiğimiz bir kuvvet enerji ya da toz bulutu değil.
20. Yy’ın başında manyetik kutup değişimi 9 km iken şu an 41 km’dir. Eğer bu fark artarsa uzun bir süre sonra biz elimize pusula aldığımızda kuzey yerine güneyi görmeye başlayabiliriz. Hayatımızı ne konuda etkiler sorusunun ise tek ve net bir cevabı yok daha henüz. Hepimiz birgün elimize pusula alıp bir farkla karşılaştığımızda ancak sonuçlarını görebileceğiz.
Hem korumaya katkı sağlıyor hem de doğa harikası
Bu manyetik alanın bize olan faydası ise uzaydaki bir yıldız patlamasında ya da Güneş’ten gelen zararlı ışınlardan koruyan bir tabaka gibi düşünülerek zararlı radyasyonları engellediğini söyleyebiliriz. Manyetik alanın bizim görebileceğimiz sonuçlarından bir diğeri de Aurora Borealis’tir. Norveç, İsveç ve Finlandiya’da bu doğa harikalarını görmek mümkündür. Manyetik alan gibi anlaması güç bir kelimeyi doğal oluşumlarda gözlemek de olayın kendisini anlamamızı kolaylaştırıyor. Şimdi şöyle düşünebilirsiniz, böyle bir oluşum hem bizim dünyamızı süslüyor hem de uzaydaki olaylara karşı çok güçlü bir koruma sağlıyor.
Doğayı anlamlandırmak
Manyetik alan kavramını anlamanın en büyük güzelliklerinden biri de tıpkı eski dönemlerde depremi anlamlandırmaya çalışan ilkel toplumların keşfi gibi çığır açıcı bir nitelikte oluşu. Doğayı anlamlandıramayan toplulukların doğal olayların yıkıcı sonucuyla mücadele etmek zorunda kalırlar. Fay hatları altından geçen bir ülkenin deprem konusunda halkına bir eğitim vermemesi, bilgilendirmemesi toplumun devamlılığı için bir tehlike oluşturmakta. Evlerini deprem riskine karşı güçlendirmemiş, eski apartmanları yenilememiş bir düzen depreme karşı bir korunma nasıl oluşturmazsa işte diğer doğa kavramlarını bilmemek de bir o kadar risk teşkil etmekte.
Bir gün uyandığımızda manyetik alanın yönü değişmiş olabilir. Bu düşünülenin aksine sadece pusulalarımdaki yönü değiştirmez. Aynı zamanda bu manyetik alana bağlı yaşayan hayvanların soylarının tükenmesine de neden olabilir. Ekosistemin bir zincirindeki dalgalanma da diğer bütün canlıları etkileyecektir. Bu durum bir olasılık olma özelliğini sürdürüyor. Radyasyona daha fazla maruz kalacak olan canlılar için de günümüzde varlığını sürdüren ağır hastalıkların artışını gözlemleyeceğimizi söyleyebiliriz.
Dünyanın korumasız kalacağı bir döneme hazırlıklı olmakta fayda var. Bu hazırlık deprem riskine karşı yapılacak dolapları sabitleme işleminden çok bilgi birikimi ile olacaktır hiç kuşkusuz. Bu demek oluyor ki dünyayı, yaşadığımız yeri tanımaya çalışmak bizleri birçok şeye daha hazırlıklı hale getirecek. Başımıza gelecek birçok sürpriz olayı ancak bilginin koruma duvarı ile aşabiliriz. Bilgi çağında bilgisiz kalmak su kenarında evi olan birisinin susuz kalması kadar komik olacaktır hiç şüphesiz. En ufak bilgi bile bizi dünkü halimizden farklı kılacağı gibi dünyayı daha iyi yaşanacak bir hale de getirebilir.
