SALT’ın üyesi olduğu Avrupa müzeler konfederasyonu L’Internationale’nin Our Many Europes [Avrupalarımız] projesinin ilk programı İstanbul’da düzenleniyor. 20. yüzyılda Türkiye ve Rusya ilişkilerinin yoğunlaştığı iki dönemin inceleneceği konferansı 15-16 Mart’ta SALT Galata’daki Oditoryum’da.
20. yüzyılın başında yeni kurulmuş olan Türkiye Cumhuriyeti ve Sovyetler Birliği arasında devletle düzeyinde başlatılıp geliştirilen iş birliği yalnızca siyasi ve askerî konularla sınırlı kalmadı. Ticaret, eğitim, bilim, spor, kültür, sanat alanlarındaki ilişkiler, hızlı bir modernleşme ve kalkınma seferberliğindeki iki ülkeyi “Batı dışı” muhataplar olarak birbirine yakınlaştırdı. Cumhuriyetin ilk on yılında kültür ve sanat bağlamında, ressam Aleksis Griçenko’nun İstanbul ziyareti ve İbrahim Çallı’yla yürüttüğü çalışmalar, Muhsin Ertuğrul’un Dârülbedâyi’nin [hâlen İstanbul Şehir Tiyatroları] yeniden örgütlenmesinde Sovyetler’deki uygulamalardan yararlanması, Abidin Dino’nun Leningrad’daki Lenfilm Stüdyoları’nda kapsamlı araştırma ve üretimleri, Sovyet müzisyen ve bale sanatçılarının üç büyük kentte sahne alması gibi temaslar gerçekleşti. Sinemacılar Sergey Yutkeviç ve Lev Arnştam’ın 1933’te hükûmetin davetiyle çektiği Ankara: Türkiye’nin Kalbi belgesel filmiyse, süregelen dostluğun en önemli sembollerinden oldu.
İkinci Dünya Savaşı ve akabinde Soğuk Savaş döneminde gitgide zayıflayan ilişkiler, 1990’larda değişen siyasi konjonktürün etkisiyle yeniden canlandı. Küreselleşme ve (neo)liberalizasyonla biçimlenen koşullar altında, kültür ve sanat alanlarından sivil inisiyatiflerin diyalogları yatay ilişkilere imkân sağladı. Sovyet coğrafyasından sanatçı ve küratörlerle yapılan ortak çalışmalar, İstanbul Bienali’nin yanı sıra, bireysel girişimlerle katılım gösterilen çeşitli uluslararası sergilerde yer buldu.
SALT’ın üyesi olduğu Avrupa müzeler konfederasyonu L’Internationale’nin Our Many Europes [Avrupalarımız] projesinin ilk programı olan bu konferansta, iki ülkenin ilişkileri odağında ayrı modernlik deneyimleri ve kimlik kurucu pratikleri tartışmaya açılacak. Yüzyıl başı ve sonundaki temasları çevreleyen siyasi koşullar, yerel gelişmeler ve etkileşimlerin rolü değerlendirilecek.
Türkiye-Rusya: Yakınlaşmanın İki Dönemi konferansı Türkçe ve İngilizce dillerinde gerçekleştirilecek; her iki dile simültane çeviri yapılacaktır. İki günlük program herkesin katılımına açık ve ücretsizdir.
15 MART CUMA PROGRAMI
15.00 Açılış: Meriç Öner, SALT Araştırma ve Programlar Direktörü
15.15 20. Yüzyılda Türkiye-Rusya İlişkileri
Moderatör: Onur Yıldız
Konuşmacılar:
- Faruk Alpkaya, “Ezelî Düşman, Ebedî Dost: Rusya”
- Mühdan Sağlam, “1991-2000 Türkiye-Rusya İlişkilerinin Etkisinde Türkiye’nin Türk Cumhuriyetleri Politikası”
- Hatice Deniz Yükseker, “1990’larda Rusya ve Türkiye Arasında Kayıt Dışı Bavul Ticareti ve Toplumsal İlişkiler”
17.15 Devlet Sanatı: Siyasi İnşanın Tezahürleri
Moderatör: Duygu Demir
Konuşmacılar:
- Cem Bölüktaş, “20. Yüzyılın İlk Yarısında Türkiye ve SSCB’de Kültür ve Sanat Politikaları”
- Zeynep Yasa Yaman, “Osmanlı İmparatorluğu/Türkiye Cumhuriyeti Modernleşme Serüveninde Sovyetler Birliği/Rusya’yla İlişkiler ve Sanat”
18.30-19.00 Kahve molası
19.00 Yeni Toplumun Sanatçısı: Sovyetlerde Sanat ve Tasarım Eğitimi
Konuşmacı:
- Christina Lodder, “Moskova VKhUTEMAS: Yeni Toplumun Sanatçılarını Yetiştirmek”
16 MART CUMARTESİ PROGRAMI
15.00 Avrupa’nın Sınırları: 1990’larda “Doğu” ve “Batı” yı Üretmek
Konuşmacı:
- Agata Pyzik, “‘Medeniyet’ Olarak Piyasa: 1990’larda Polonya ve Rusya’da Fason Üretim ve Ticaret”
16.15-16.45 Kahve molası
16.45 Sivil Temaslar: 1990’larda Güncel Sanat
Moderatör: Merve Elveren
Söyleşi: Beral Madra, Luchezar Boyadjiev
18.30 Doğu ve Batının Ötesinde İstanbul
Söyleşi: Ali Akay ve Vasıf Kortun
