İNTERNET BAĞIMLILIĞI NEDİR ?
Bağımlılık denilince genellikle aklımıza ilk olarak alkol, uyuşturucu ve tütün gibi maddesel bağımlılıklar gelmektedir fakat bağımlılık sadece madde bağımlılığı ile sınırlı değildir. Maddesel bağımlılıkların dışında olan kumar bağımlılığı, teknoloji bağımlılığı (internet, cep telefonu aktiviteleri, bilgisayar oyunları vb.), alışveriş bağımlılığı, seks bağımlılığı ve insan bağımlılığı gibi bağımlılıklara da davranışsal bağımlılık denilmektedir. Madde bağımlılığı ile davranışsal bağımlılık arasında beyinde yaptığı değişiklik anlamında fark yoktur, ikisi de beyinde aynı yerleri uyarır ve kişinin bedensel, ruhsal ve sosyal hayatına zarar verecek boyuttadır.
İnternet hayatımıza girdiği andan itibaren kuşkusuz hayatımız büyük ölçüde kolaylaştı, önceden birkaç kişinin yaptığı ve zaman açısından daha uzun süren işleri belki bir kaç tıklama ile halletmeye başladık fakat internetin gün içinde ne kadar süre kullanıldığı, hayatımızda nasıl ve ne derece yeri olmasına izin verdiğimiz önem taşımaya başladı. Dolayısıyla kişinin internet kullanımını kontrol altına alamaması ölçüsüz ve sınırsız kullanması çok ciddi zararlara yol açabilir.
İnsanlar genellikle ders çalışmamak, sorumluluklardan ve acıdan kaçmak gibi sorunların sonunda gelecek hazlar yerine daha kolay yollarla alınan hazları tercih etme eğilimindedirler. Bu nedenle internete bağımlı olan kişi sayısının günümüz şartlarında her geçen gün artması kaçınılmazdır.
İNTERNET BAĞIMLILIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bağımlı kişi, interneti gereğinden fazla kullandığının ve günlük hayatına zarar verdiğinin farkına varsa bile internette daha az zaman geçirmeyi sağlamakta güçlük çeker ve internete erişemediği zamanlarda kendini huzursuz hisseder.
İnternet bağımlılığı genellikle aşağıdaki beş özellik ile tanımlanır:
- Kişi internet kullanımını sonlandırmaya niyetlense de, buna devam eder.
- İnternet kullanımı kişinin düşünce ve davranışlarını yönetir.
- İnternet kullanımı imkansız hale geldiğinde kişi hoş olmayan duygular hisseder.
- İnterneti olumsuz duygulardan kaçmak için kullanır.
- İnternet kullanımı kişinin başkaları veya kendisiyle çatışmasına neden olur.
“Bağlan ama bağımlı olma!” Yeşilay
İNTERNET BAĞIMLILIĞININ NEDEN OLDUĞU SORUNLAR NELERDİR?
Bağımlı olunduğunda beynin haz merkezi uyarılır ve haz almak insanın en ilkel güdüleri arasında olduğundan bağımlılık durumunda kişinin ilkel güdüleri devreye girer ve beynin kontrol mekanizması devre dışı kalır, bu nedenle kişi internette ne kadar vakit geçirdiğinin farkında olmaz. Bu durumda da bireyin günlük işlerinin aksaması olağan bir durumdur. Dolayısıyla zaman kaybı internet bağımlılığının en büyük zararlarından biridir.
Diğer bir sorun ise kişinin kendini çevreden soyutlaması ve yalnızlaşmasıdır, bu durum aile içi iletişim kopukluklarına da neden olabileceğinden kişinin hayatını olumsuz etkileyen diğer önemli sorundur, aynı zamanda düşünce süreçlerinde bozulma, sosyal gelişimde gerilik, öz güven düşüklüğü, yüksek sosyal kaygı düzeyi, yüz yüze ilişkilerde zorluk ve saldırganlık eğilimi gibi sorunlara da yol açmaktadır. İnternet bağımlılığında boyun ağrısı, duruş bozukluğu, göz yanması ve halsizlik gibi fiziksel sorunlar da çokça gözlemlenmektedir.
İNTERNET BAĞIMLILIĞINDAN NASIL KORUNABİLİRİZ?
Bağımlı olmasan bile eğer internette harcadığın vakti azaltmak istiyorsan aşağıdaki maddeleri uygulayabilirsin.
- Bir deftere yapmayı isteyip vakit bulamadığın faaliyetleri yazabilirsin ve buraya yazdığın faaliyetlerini hayata geçirerek internette harcadığın vakti güzel işler için kullanabilirsin.
- Düzenli spor yapmaya başlayabilirsin.
- Yeni hobiler ve arkadaşlıklar edinebilirsin.
Bu maddelere benzer şeyleri denemiş olmana rağmen eğer internete girmediğin zamanlarda kendini hep huzursuz hissediyorsan ve kontrolünü sağlayamıyorsan mutlaka bir uzmana görünmende fayda olacaktır.
ÖNERİLER..
İnternet bağımlılığı ilginizi çektiyse ya da hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz;
- “Disconnect” (Sanal Hayatlar) filmini izleyebilirsiniz.
- Yakın zamanda çıkmış olan ve Türkiye’de bu konuya değinmiş ilk kitap olma özelliği taşıyan Psikolog Dr. Mehmet Şakiroğlu – Dr. Cansel Poyraz Akyol’ un yazdıkları “Çocukları Sanal Dünyada(n) Koruma Kılavuzu” kitabını da okuyabilirsiniz.
Gerçek dünyamızda deneyimleyebileceğimiz ve keyif alabileceğimiz sonsuz güzellikler varken böylesine sınırlı ve sanal olan o ekranların içinde sıkışmamalıyız. Parmaklarımızın gücünü çok daha farklı deneyimler ve gerçek olan bir hayat için kullanmamız dileğiyle.. :)
Özge SERİN
KAYNAKLAR
http://mood.ist/tibbi-hizmetler/tedavi-programlari/eriskin-psikiyatrisi/bagimlilik/teknoloji-bagimliligi/
https://www.yesilay.org.tr/tr/bagimlilik/teknoloji-bagimliligi
