Pilot ve mühendis olan Vecihi Hürkuş’un hayatı film oldu. Kudret Sabancı’nın yönetmenliğinde çekilen filmde Vecihi Hürkuş’u Hilmicem İntepe canlandırdı. Gizem Karaca, Bahadır Yenişehirlioğlu, Ali Nuri Türkoğlu ve Fatih Akın gibi isimlerde filmde yer almakta. Film 25 Mayıs 2018’de gösterime girecek.
Film vizyona girmeden Vecihi Hürkuş’u biraz daha yakından tanıyalım
Vecihi Hürkuş’u sinemalarda 1977 yapımı ‘Gülen Gözler’ filmde Şener Şen’in canlandırmasıyla gördük. Acemi bir pilot şeklinde gösterilen Vecihi Hürkuş aslında filmdekinden daha farklı bir insandı.
Türk havacılık tarihinde ilklerin adamı olan Vecihi Hürkuş 6 Ocak 1896 tarihinde İstanbul’da doğdu. 1. Dünya Savaşında yaralandıktan sonra İstanbul’a geri döndü ve pilot oldu. Ruslarla girdiği mücadelede bir Rus uçağını düşürerek uçak düşüren ilk Türk pilot unvanını kazanmıştır. Daha sonra Ruslara esir düşmüş ve Hazar Denizinde bulunan Nargin Adasında esir alınmıştır. Bir cesaret örneği olarak buradan yüzerek kaçmış ve ülkeye dönmüştür. Av uçağı tasarlamış ancak Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalanmasıyla yarım kalmıştır. Daha sonra Kurtuluş Savaşı‘na katılmıştır.
Savaşta başarılı keşif ve destek uçuşları yanı sıra bir Yunan uçağını da düşürerek destek vermiştir. Bu desteğiyle yine bir ilke imza atmış ve Kurtuluş Savaşı’nın ilk ve son uçuşunu yapan pilot olmuştur. Bu başarılarından dolayı istiklal madalyası verilmiş ve TBMM tarafından üç kez takdirname almıştır. TBMM tarafından üç kere takdirname alan tek kişidir.
1923’te ilk Türk uçağını yapmıştır ve 1925’te uçağı uçurur, ancak ödül beklerken ceza almıştır. Çünkü havacılıktan kimse anlamadığı için uçuş için gerekli izni verecek kimse de olmayınca izinsiz havalanmıştır. Daha sonra askeri havacılıktan ayrılarak uçak tasarımı ve yapımı çalışmalarına devam etmiştir.
3 ay içerisinde ilk Türk sivil uçağını ve kendisinin ikinci uçağını yapmıştır. Pilotluğa gönül veren Vecihi Hürkuş; ilk Türk Sivil havacılık okulunu açmış ve aralarında ilk Türk kadın pilot olan Bedriye Gökmen‘inde yer aldığı 12 pilot yetiştirmiştir. Aynı zamanda burada ilk eğitim ve spor uçağı ve 160 beygirlik Mercedes uçak motorlu deniz kızağı da üretilmiştir. Daha sonra Türk Hava Kurumu tarafından mühendislik eğitimi alması için Almanya’ya gönderilmiş, 2 yıl sonra mezun olup dönünce iki yılda mühendis olunmasının imkânsızlığı gerekçesiyle uçak mühendisi ruhsatı verilmemiştir.
Zamanın yetersizliğinde bile iyi işlere imza atan Türk havacılık tarihinin en üretken ve girişimci kişilerinden olan Vecihi Hürkuş, 1969 yılında 73 yaşında vefat etmiştir.
